İzmir Transfer Merkezi
Proje alanı, İzmir’in Doğusunda çevre yolu ile bağlantısı olan Bornova İlçesinde olup; günümüzde İzmir Şehirlerarası Otogarı olarak kullanılan alandır. İzmir Ulaşım Ana Planı (UPI 2030) kapsamında belirlenen hedefler bağlamında, birçok ulaşım türünün kesişim yeri olan proje alanı bir ana transfer merkezi olarak tasarlarken nasıl bir konsept geliştirilmelidir? Bu soruya yanıt ararken, İzmir’in Batı Anadolu’nun uygarlık merkezi olduğu, tarihsel, kültürel ve doğal değerler açısından “kentli” olma bilincini içselleştirmiş İzmirli için son yıllarda giderek artan nitelikli kamusal projelerde izlenen duyarlılığı sürdürmek temel amaç olmuştur. Bilindiği üzere ulaşım: metropollerin en temel sorunudur. Bu amaçla, çoklu ulaşım türlerinin “ana transfer” merkezleri olarak çözümlenmesi hem “zaman kaybını” en aza indirmek hem de kentsel yaşam kalitesini artırmak amaçlanmaktadır. Sürdürülebilir kentsel hareketlilik bağlamında geliştirilen konsept “kentsel yaşam için bir mola merkezi” olarak tasarlamaktır. Proje alanın kent içindeki konumu, güçlü otoyol bağlantıları, hafif raylı sistem ve Ankara-İzmir YHT hattı ile ilişkisi, yakın çevresinin gelişme potansiyeli düşünüldüğünde transfer yolcuları için “bir mola merkezi” olarak tasarlamak amacıyla mimari program yeniden yorumlanmıştır. Bu bağlamda proje “ana transfer merkezi yaya akış omurgası” ile etkileşen bir dizi işlevsel programdan oluşmaktadır. Bu işlevsel programların temel belirleyicisini ise yayanın alana geliş veya gidiş için kullandığı ulaşım türü oluşturmaktadır. Bunlar; 1.YHT/Hafif raylı sistem durakları ile etkileşim 2.ESHOT/Şehir içi minibüs peronları ile etkileşim 3.Taksi/Park et-devam et park noktaları ile etkileşim 4.Gelen/giden şehirlerarası otobüs yolcularının servis peronları ile olan etkileşim 5.Giden şehirlerarası otobüsleri ve bekleme salonları ile olan etkileşim 6.Gelen şehirlerarası otobüsleri ve geliş salonları ile olan etkileşim 7.Yaya ve bisikletle gelenlerle olan etkileşimlerdir.
YÖNLENME
Ana transfer merkezi yaya omurgası yönelimi, hem yukarıda tanımlanan ulaşım türleri ile hem de şehirlerarası terminalin yönelimini de belirlemiş olmaktadır. Burada referans noktası ise YHT ve Hafif raylı sistem noktalarının konumudur. Bu bağlamda Ana transfer merkezi yaya omurgası güney-kuzey yönünde gelişmektedir. Güneyde YHT ve Hafif raylı sistem duraklarının bulunduğu alanla bütünleşen büyük bir yeşil alan kentsel yaşam avlusu olarak terminal binasının içine doğru hareketlenmekte olup terminal iç mekânını mekânsal olarak örgütlemektedir.
Kentsel Yaşam avlusundan kuzeye doğru yükselen merdivenler hem yeşil dokuyu çatıya taşımakta hem de amfileşerek kültür sanat yaşamı için bir odak oluşturmaktadır. Bu yönelimin +7.00 kotunda, kent galerisi bulunmaktadır. Çatı kotunda yer alan park İzmir’ açılan bir panorama sunmaktadır. Alanın güney bölümünde yer alan kentsel merdiven ve otel/motel yapıları yönlenme biçimleri ile Ana Transfer Merkezi’nin giriş kapılarını işaret etmektedir. Tüm bu yönlenme ile ilgili kararlar kentsel yaşam için bir mola merkezi konseptini yaratmıştır.
MEKANSAL PROGRAM VE MİMARİ KONSEPT
Ana Transfer Merkezinin mimari programının üst başlıklarını; ortak alanlar, peronlar, çoklu ulaşım sistemine erişim mekanları. Terminal işletim sistemine ilişkin birimler; kültürel birimler, mola parkları, ibadethane, yolcu konaklama birimleri, teknik servisler, otopark ve araç bakım-onarım destek hizmetleri birimlerinden oluşmaktadır. Bütün bu işlevsel birimler Ana transfer merkezi yaya omurgası çevresinde gelişmektedir.
KENTSEL YAŞAM AVLUSU
Kentsel yaşam avlusu, çevreden gelen yaya, bisiklet ve YHT, Hafif raylı sistem yaya hareketinin ana transfer merkezi yaya omurgasını ile bütünleştiren ve kentlinin gereksinim duyduğu rekreasyonel , ticari, kültürel işlevlerin bulunduğu park alanıdır. Bu park alanından başlayan amfi merdivenler hem kent galerisine hem de projede mevcut otogarın mimarı Merih Karaslan atfen çatı bahçesine ulaşmaktadır.
KENT GALERİSİ YOLCU HİKAYELERİ
Kentsel Yaşam avlusunun en önemli kültürel mekanlarından biri çatı bahçesine çıkan amfi merdivenlerle buluşan kent galerisidir. Kent galerisi çeşitli yolcu hikayelerinden oluşan sanatsal çalışmaların mekanıdır. MERİH KARAASLAN ÇATI BAHÇESİ Mevcut otogar projesi Mimar Merih Karaaslan tasarımıdır. Bu anlamda projenin Ana Transfer Merkezine dönüşümü sırasında yapının yıkılacak olması kentsel-kültürel hafızanın sürdürülebilirliği bağlamında bazı izleri anımsatmak anlamında yeni tasarıma taşınmıştır. Projenin kuzey bölümündeki dairesel biçimlenişin yanı sıra kent galerisinde “yolcu hikayeleri ”sergisi ve çatı bahçesinin Merih Karaaslan adıyla anılması gibi. Çatı bahçesi kentsel yeşil dokuyu çoğaltmak ve kullanıcılara farklı deneyimler sunmak amacıyla tasarlanmıştır. Önerilen yeni Ana Transfer Merkezi projesi İzmir’in UPI 2030 bağlamında hedeflerine yaklaştırarak, kentlinin yaşam kalitesini mimari aracılığıyla artıracaktır.
